Lexicon Main Browse Index Use browser default font Edit 3.5.22.1
 
Search manuscript block (Newari) for >> hima as a complete word >> manuscript block A7.3790 with hima >> related Amarakosa reference passage
 
Amarakosa reference passage 3.5.22.1
from: Sharma Gautam, Kulacandra 1969 Amarakosa: Vidvadvaramarasim*ha viracita.
Kathmandu: Royal Nepal Academy, VS 2026. (1969)

 
kanda . varga . sloka . sequence : 3.5.22.1
Sanskritdvihãne'nya÷ca khàraõyaparõa÷vabhrahimodakam / ÷ãtoùõamàüsarudhiramukhàkùidraviõaü balam //22// phalahema÷ulbalohasukhaduþkha÷ubhà÷ubham / jalapuùpàõi lavaõaü vya¤janànyanulepanam //23//
synonymSanskrit Nepali English
1x 2 ÷lokale dekhàiekà kha araõya prabhçti ÷abdakà paryàya napuüsakaliïgamà rahanchan. arthàt - kha - àkà÷a - indriya, araõya - vana, parõa - pàta, ÷vabhra - pvàla, hima - hiu§, udaka - pànã, ÷ãta - ciso, uùõa - tàto, màüsa - màsu, rudhira - ragata, mukha - mukha, akùi - à§khà, draviõa - dhana, bala - bala, phala - phala, heman - suvarõa, ÷ulva - tàmo, loha - phalàma, sukha - sukha, duþkha - duþkha, ÷ubha - ÷ubha, a÷ubha - a÷ubha, jalapuùpa - pànãmà hune phåla, lavaõa - nåna, vya¤jana - tihuna tarkàrã prabhçti, anulepana - lepana garine candanàdi ã 27 cãjalàã kahane ÷abda napuüsakaliïgamà rahanchan the following are neuter: viz. Nouns signifying sky, etc.
comment / problem
1SH : no message
yati kurà moñàmoñi thàhà pàe pachi pårvokta 27 vastukà nàma saüjha§dai liïga nirõaya garna grantha àune mànisale sahajai saktacha. grantha naàunele patra palñàu§dai herdai liïga nirõaya garnuparlà. jastai - àkà÷a vàcaka klãbaliïgã hunchan bhanera sàdhàraõatayà yahৠbhaniyo, tara "vihàyaso'pi nàko'pi" yasa vacanale vihàyasa ra nàka ÷abdalàã puüliïgã banàyo. vyoma, puùkara, ambara prabhçti aru ÷abda klãbaliïgã nai chan. dyo ÷abda ra div ÷abdalàã "dyodivau dve striyàm" yasa vacanale strãliïgã banàyo. parõa - pàta vàcaka ÷abda klãbaliïgã hunchan bhaniyo. tadanusàra "patraü palà÷aü chadanaü dalaü parõaü" yinãharå klãbaliïgã bhae "chadaþ pumàn" yasa vacanale chada ÷abdalàã puüliïgã banàyo ityàdi bujhnupardacha
(from compilation)
2SH : no message
see introductory pg. 302
(from compilation)
3HC : from H.T. Colebrook
note: "Viz. (Under various exceptions). The sky or atmosphere, or the etherial element; an organ of sense; a forest; a leaf; a hole; frost; water; cold; heat; flesh; blood; the face; an eye; wealth, substance; force, strength; forces, army; fruits of various sorts (or according to another reading hala, a plough); gold; copper; iron; metal; pleasure; pain; goodluck; ill luck; aquatic flowers; salts of various kinds; sauce or condiment; and various sorts of condiments; perfumes of various kinds." (p.393)
(from compilation)
Add comment to Amarakosa reference entry 3.5.22.1

 
 
The Lexicon contains 7 manuscript citations that reference 3.5.22.1
(click on manuscript to see details)
 
manuscript
(tradition / date)
phrase Newari English
A1_3511
(A1 / 501 NS)
1... From _:
A2_3986
(A2 / 506 NS)
1thvate napuüsakaliüga these are neuter gender
A4_2125
(no trad. / 591 NS)
1kha, àkà÷a; kha, sky
 2araõya, vana; araõya, forest
 3parõõa, hala; parõa, leaf
 4svabhra, hvàthara, svabhra, hole
 5{5} uùõa, lomoü; uùõa, warm
 6màsaü, là; màsa, flesh
 7rudhira, hã; rudhira, blood
 8mukha, kheü; mukha, face
 9aükùi, mã; akùi, eye
 10dravya, darbba tholva; dravya, one who possesses wealth
 11bala, prasiddha; bala, famous
 12hala, phàla; hala, ploughshare
 13hema, ... {85b.1} hema, (gold)
 14(su)kha, prasiddha; (su)kha, famous
 15duþkha, prasiddha; duþkha, famous
 16÷ubha, prasiddha; ÷ubha, famous
 17a÷ubha, prasiddha; a÷ubha, famous
 18jalapuùpa, pareüñoü; jalapuùpa, lotus itself
 19lavana, cã; lavana, salt
 20vyaüjana, kyaü; vya¤jana, pulse
 21anulepana tu ... anulepana, (anguent)
A5_3982
(A2 / 662 NS)
1thvate napuüsakaliüga these are neuter gender
A6_4131
(no trad. / 718 NS)
1napuüsakayà thvate adhikàra, hala, pvàla, cvàpva, laüùa, ciku, tàpa, là, hi, khvàla, mikhà, dhana, bala, phàla, luü, ÷ijala, nyà, sukha, duþkha, bhiïa, mabhiïa, laükha, svàna, ci, keü, aügaràga these are authorised for neuter gende : leaf, hole, ice, water, cold, warm, flesh, blood, face, eye, wealth, strength, ploughshare, gold, copper, iron, pleasure, pain, good, bad, water, flower, salt, pulse, ungnent
A7_3790
(A2 / 803 NS)
1dvihãne, napuüsakaliüga; dvihãne, neuter gender
 2anyacca, meva; anyacca, other
 3kha, àkà÷a; kha, sky
 4{7} araõya, guü; araõya, forest
 5parõõà, hala; parõa, leaf
 6svabhra, bhiügva; ÷vabhra, good
 7hima, cvàpvaü; hima, ice
 8udakaü, laükha; udaka, water
 9÷àta, cikva; ÷ãta, cold
 10{8} uùõaü, lomo; uùõa, warm
 11màüsa, là; màüsa, flesh
 12rudhiraü, hi; rudhira, blood
 13mukhà, khvàra; mukha, face
 14akùi, mikhà; akùi, eye
 15draviõaü, dhana; dravina, wealth
 16{180b.1} balaü, paràkrama; bala, strength
 17hala, phàla; hala, ploughshare
 18hema, luü; hema, gold
 19÷ulva, sijala; ÷ulva, copper
 20loha, naü, aùñaloha; loha, iron, a class of eight metals
 21{2} sukha, sukha; sukha, pleasure
 22duþkha, kaùña; duþkha, pain
 23÷ubha, bhiügva; ÷ubha, good
 24a÷ubhaü, mabhiügva; a÷ubha, bad
 25jalaü, laükha; jala, water
 26puùpàni, {3} svàna; puùpa, flower
 27lavaõaü, ci; lavaõa, salt
 28vyaüjanàni, kyaü; vya¤jana, pulse
 29anulepanaü, lepana anulepana, unguent
 30thvatevuü napuüsakaliüga these are also neuter gender
 
 
kanda    varga
sloka    sequence number

 
Search manuscript block (Newari) for >> hima as a complete word >> manuscript block A7.3790 with hima >> related Amarakosa reference passage
 
Lexicon Main Browse Index Use browser default font Edit 3.5.22.1